Dieta

08.06.2020

Dietetyka według Tradycyjnej Medycyny Chińskiej (TMC)

Dietetyka chińska stanowi profilaktykę zdrowia. Pomaga zapobiegać chorobom przewlekłym takim jak otyłość, nadciśnienie, cukrzyca, astma czy choroby krążenia. Wszystko co jemy, zarówno owoce, warzywa, mięso czy napoje mają bezpośredni wpływ na nasze zdrowi. Odpowiednio dobrane produkty mogą nas wzmacniać a nawet leczyć.

Chińczycy dawno odkryli, że w celu zachowania zdrowie należy tworzyć wewnętrzne środowisko organizmu równoważące siły klimatu. Dietetyka chińska podkreśla, że wraz ze zmianami pór roku pojawia się potrzeba dostosowania rodzaju aktywności, nawyków i sposobu odżywiania.

Dieta to stan dynamiczny, musi zmieniać się wraz ze stanem zdrowia, wiekiem, aktywnością fizyczną oraz porami roku.

Ważnym aspektem jest klimat, w którym żyjesz. Gdy na zewnątrz panują wilgotne warunki spożywaj pożywienie, które je równoważy. Jeśli mieszkasz w zimnym klimacie zjadaj pokarmy zapewniające wewnętrzne ciepło. W przypadku gorącej i upalnej pory roku Twoje pożywienie powinno być ochładzające.

Dietetyka chińska a termiczne działanie produktów spożywczych

W chińskiej kuchni szczególną rolę odgrywa temperatura produktów spożywczych. Najczęściej przygotowuje się ciepłe, krótko gotowane potrawy, które są lekkostrawne.

Zaleca się spożywanie gotowanych zbóż, warzyw i owoców z dodatkiem mięsa lub ryb. Unika się nadmiaru nabiału, by nie generować nagromadzenia wilgoci w organizmie.

Doradztwo dietetyczne TMC obejmuje naturę termiczną żywności i smak oraz jego wpływ na organizm. Natura termiczna to zdolność do ogrzewania lub ochładzania organizmu. Stosowana jest w celu zachowania wewnętrznej równowagi. Produkty yang ogrzewają, natomiast produkty yin chłodzą ciało. Podczas dobierania pokarmów ważne jest uwzględnienie skłonności organizmu do rozgrzewania się lub chodzenia oraz aktualnej pory roku.

Jeśli masz skłonność do marznięcia i powolnego trawienia unikaj zimnych produktów jak np. koktajli. Mogą one nie służyć Twojemu zdrowiu, gdyż zimno rodzi zimno. Jeśli często odczuwasz gorąco w ciele i masz wybuchowy charakter unikaj w diecie nadmiaru pikantnych i rozgrzewających produktów. Twój stan może się zaostrzyć prowadząc do stanu zapalnego i większego rozdrażnienia.

Termika produktów

Neutralna

Termika neutralna pokarmów harmonizuje i wspiera równowagę w ciele. Występuje głownie w pełnych ziarnach, roślinach strączkowych, fasolach, niektórych orzechach i nasionach, w słodkich warzywach(marchew, kapusta, kukurydza), w niektórych gatunkach ryb i mięs np. w wieprzowinie.

Rozgrzewająca

Rozgrzewająca natura termiczna – wprowadza ciepło do organizmu, wzmacnia witalność, pobudza trawienie i poprawia krążenie. Do produktów rozgrzewających zaliczamy cynamon, gałkę muszkatołową, rozmaryn, mięsa, orzechy włoskie i kasztany, niektóre owoce jak brzoskwinie i maliny, jagody, wino, kawę, czosnek, cebulę, szczypior, pory, ryby, kurczak.

Produkty rozgrzewające spożywane w nadmiarze mogą budować wewnętrzne gorąco i wysuszać organizm.

Chłodząca

Produkty o chłodzącej termice redukują wewnętrzne gorąco organizmu. Aktywizują jego nawadnianie i uspokają Wątrobę. Nadmiar produktów chłodzących może obniżać trawienie, spowalniając zdolności układu pokarmowego do wchłaniania i przekształcania substancji. Duża część owoców i warzyw działa chłodząco w tym: sałaty, ogórki, pomidory, awokado, owoce cytrusowe, jabłka, gruszki, zielona herbata, piwo,

Gorąca

Pokarmy wykazujące gorącą termikę wykorzystywane są w celach terapeutycznych, by rozpraszać wewnętrzne zimno. Używa się ich w leczeniu stanów zimna. Należy je stosować z umiarem, gdyż ich nadmiar może zaostrzyć skłonności do rozdrażnienia i zniecierpliwienia. Może doprowadzić do wewnętrznej suchości u osób odczuwających gorąco w ciele. Produkty o naturze gorącej to między innymi : ostre przyprawy jak pieprz, chili, potrawy smażone, tłuste, alkohol jak również suszony imbir.

Zimna

Zimna natura termiczna najczęściej wykorzystywana jest w klimacie bardzo gorącym lub w upalnych porach roku. Korzystna jest dla osób cierpiących na nadmiar gorąca w organizmie. Czasami stosowana jest do odtruwania lub uspokajania. Zima natura termiczna jak lody, chłodzące napoje, warzywa i owoce spowalniają procesy trawienne. Do produktów o zimnej naturze termicznej zaliczamy:

sałaty, wodorosty, arbuzy, wszystkie produkty zjadane bezpośrednio z lodówki. U dzieci, spożywanie lodów i zimnych napojów przyczynia się do częstego zapadania na infekcje górnych dróg oddechowych jesienią.

Jak dietetyka TMC wykorzystuje smak ?

Drugim kluczowym elementem w dietetyce chińskiej jest „smak terapeutyczny” występujący w pięciu odmianach. Pojęcie smaku terapeutycznego według medycyny chińskiej różni się od zachodniego doświadczania smaku, odczuwanego przy pomocy kubków smakowych języka. Wywiera on konkretne działanie na organizm. Może odżywiać, harmonizować, rozpraszać, oczyszczać, przytrzymywać oraz wspierać określony kierunek działania danego narządu. Połączenie pięciu smaków dobroczynnie wpływa na organizm. Miedzy innymi porusza Qi, pobudza trawinie, odżywia, uspokaja, nawadnia i usuwa nadmiar ciepła z ciała.

Jak wykorzystuje się działanie pięciu smaków w dietetyce?

Smak słodki

Ma działanie wzmacniające i odżywcze. Stosuje się go w celu wzmocnienia Qi oraz odżywienia płynów i krwi. Smak słodki umożliwia odbudowę tkanek. Wzmacnia, odżywia, nawilża, harmonizuje i rozluźnia. Oddziałuje na Śledzionę i Żołądek. Smak słodki aktywizuje i wspiera rozwój. Nadmierne spożycie szkodzi Qi Śledziony, hamuje rozkład i przekształcanie pokarmu, prowadząc do złego trawienia oraz przybierania na wadze.

Produkty o smaku słodkim to miedzy innymi:

pełne ziarna, rośliny strączkowe, orzechy, mięso, jajka, cukier, miód, syrop klonowy, proso, ryż, kukurydza, marchew, dynia, drób, karp, makrela, jabłka, gruszki, truskawki, figi, daktyle, winogrona, mleko, sezam.

Smak ostry

Przełamuje zablokowanie, poprawia krążenie, otwiera pory, wspomaga pocenie się. Smak ostry może rozgrzewać lub chłodzić. Aromatyczne przyprawy i zioła zwykle pobudzają Qi , ogrzewają i wzmacniają trawienie. Smak ten oddziałuje na Płuca i Jelito Grube.

Stosowany jest w leczeniu pierwszej fazy przeziębienia z zimna, jak również w przełamywaniu zastoju pożywienia w przewodzie pokarmowym.

Produkty ostre to miedzy  innymi: czosnek, imbir, koper włoski, pieprz czarny, cebula,  rozmaryn, tymianek, bazylia, szałwia, cynamon, gałka muszkatołowa, goździki, kmin.

Do produktów ostrych chłodzących zaliczamy miętę, lawendę, majeranek, melisę, rzodkiew, brokuły.

Smak kwaśny

Ma charakter ściągający, powoduje obkurczanie, zapobiega utracie płynów ustrojowych. Pobudza wydzielanie soków trawiennych i aktywuje płyny ciała. Oddziałuje na Wątrobę i Pęcherzyk Żółciowy.

Smak kwaśny powoduje wewnętrzne nawodnienie. Powstrzymuje on nadmierne poty, niekontrolowaną utratę nasienia, biegunkę, a także nietrzymanie moczu.

Do produktów kwaśnych zaliczmy kiszoną kapustę, jogurt, niektóre kwaśnie owoce jak cytryna, jagody, morele, brzoskwinie, mandarynki, śliwki, rabarbar oraz ocet. Nadmiar smaku kwaśnego szkodzi mięśniom, powodując ich bolesność i skurcze. Unikamy go również w okresie przeziębienia.

Smak gorzki

Osusza nadmiar wilgoci w organizmie, oddziałuje na Serce, Jelito Cienkie, Osierdzie, San Jiao.

Stosowany jest w przypadku nagromadzenie dużej ilości płynów w organizmie. Smak ten odtruwa, usuwa gorąco, osusza flegmę i wilgoć, wspiera wydalanie moczu i stolca, a także osusza płyny ciała.

Smak gorzki zawierają niektóre zioła jak mniszek lekarski. W dietetyce chińskiej smak gorzkich ziół stosowany jest w celu eliminacji wirusów czy pasożytów jelitowych. Zioła gorzkie redukują poziom cukru i cholesterolu we krwi, hamują nagromadzenie gorąca w ciele oraz nadmiaru wilgoci. Stosowane są też przy otyłości.

Gorzkie produkty to: sałata rzymska, endywia, karczoch, pomidor, szparagi, herbata zielona i czarna oraz kawa, czekolada i piwo.

Nadmierne spożycie gorzkich produktów szkodzi czynności jelit, może wywoływać biegunkę, nadmiernie wysuszenie płynów ciała i skóry. Smak gorzki stosowany w nadmiarze np. popularna kwa pita obecnie w dużych ilościach wysusza organizm, co uwidacznia się jako sucha skóra.

Smak słony

Produkty o słonym smaku mają właściwości zarówno osuszające jak i nawilżające.

Oddziałują na Nerki i Pęcherz moczowy.

Smak słony stosowany jest w celu nawilżenia tkanek i zmiękczania nagromadzeń.

Nadmierne spożycie smaku słonego wysusza płyny ciała prowadząc do odwodnienia. Nadmiar smaku słonego może przyczyniać się do powstawania nadciśnienia tętniczego, nasilenia otyłości, osłabienia kości i usztywnienia mięśni.

Do smaku słonego zaliczamy: wodorosty, agar-agar, owoce morza,  kawior, sól, sos sojowy, miso.

Konsultacje on line

Wygodna formą korzystania z doradztwa żywieniowego jest dietetyka online, którą się również zajmuję.

Po przez konsultacje z dietetykiem można łatwiej wprowadzić odpowiednie pożywienie do diety w celu poprawy zdrowia i przywrócenia równowagi. Włączenie do codziennego menu pewnych produktów i wyeliminowanie z niej żywności obciążającej organizm, poprawi samopoczucie i zredukuje wagę ciała. Dodatkowo wprowadzenie do jadłospisu ziół pomaga zlikwidować codzienne dolegliwości takie jak zaparcia, bóle głowy, bóle menstruacyjne, nadciśnienie czy zmęczenie.

Dieta